lunes, 13 de mayo de 2013

“Aqueles si que eran Balnearios...!”





por

Felicitas Forcarey

(Residente en el ala de dispépticos del Balneario de Caldas)


Ich bin eine Coruñesa.
Quizás por ese motivo, cuando mi queridísimo amigo D. Remigio Veira -ilustre director de esta bitácora regionalista, y alma de la Sala Chanteclér- me convido a colaborar en este exquisito hebdomadario, no pude sino cuestionar que estuviese capacitada para tales menesteres.
Y no por los prejuicios que a menudo enfangan la perspetiva de una ciudadana con respecto al mundo rural, sino por falta de carácter para encajar los cambios de un mundo completamente deformado, cuyas sutiles visicitudes (se dice así, no? Vi-si-ci-tudes) apenas puedo desentrañar con mi vista cansada, mis cataratas y mi eterno sopor de orfidal diario.
Entiendaseme bien; con la edad, una va perdiendo facultades, y nada tiene que ver el Balneario caldense donde vivo, cómodamente instalada ha mas de veinticinco años ya, con el de mis buenos tiempos dorados... cuando la moda era el Espérame en el Cielo y los cócteles de pipermín con agua del carmen.
Mi generación hace tiempo que no pisa el lavadero. Hemos sido relegados al olvido en una perversa
sociedad donde los viejos valores han sido prostituidos y ya nadie sabe para sirve un Samovar.
Es trágico. Pero mas trágico es aun contemplar a los jóvenes darse el opio y languidecer en sus hórridos botellones.
Pero no estoy aquí para chochear nostalgias. Mi animo me empuja aun a mis años, a la lucha en Vanguardia. La de los que todavía seguimos permaneciendo inasequibles al desaliento.
Hoy como ayer no quisimos claudicar ni olvidar, como tampoco ser transigentes. Y eso es lo que me empuja de nuevo a glosar la vida -esa oscura cadencia de ruegos brillantes desgranada sobre el torrente del rio, desde el manantial hasta la orilla del lavadero, y mas allá, donde braman los chorros ardientes en la fuente del Rey Alfonso, sin cesar jamas en su empeño- que aun reside enclaustrada en los viejos butacones de mimbre del ancestral Balneario.
En mi años mozos, las señoritas acudíamos a tomar las aguas y pasábamos las tardes estivales departiendo animadas al rededor de una empanada de lacón con grelos y un té con leche. No es que no pueda apreciar la sustancial mejor que a experimentado esto del refrigerio con los años, (hace mucho que empece a tomar agua de seltz con limón, y de vez en cuando alegro mis piscolabis con un chorrito de sifón) pero lo cierto es que jamas podre comprender porque esta juventud atolondrada prescinde de la exquisita empanada buscando en cambio los cachiflurris esos de trigo indrustrial de colorines que tienen nombre de banda colombiana.
Un chetto difícilmente puede usurpar el lugar que ocupa una abundante tajada de untoso queixo de arzua, pongamos por caso, o una distendida patata brava. Con los panchitos no se puede rebañar ninguna prebe; ni escabeches, ni ajadas ni sopicaldos siquiera. Y que se puede esperar de una generación que no conoce la brona, lecho maternal de las tiernas sardinas del San Juan, cuya fiesta pagana sirve hoy de pretexto para beber como cabras y orinar en el rio, yaciendo como bestias hacinadas el día del Feirón de Peisaco. Un drama humano mucho mas lacrimógeno que restalla como la luz cegadora del sol de junio sobre los cascos vacíos de las mil botellas de güisque, negrita y brugale que los pandilleros abandonan cual huestes de Gengis Khan en razzia sobre la Transcaucásia.
Los pollos que participan en semejantes aquelarres total y absolutamente faltos de gusto solo pueden aspirar a ejercer la presidencia en una comunidad de vecinos suburbial o a ser delegado de zona de algún moto-club de provincias.
En ambos casos, una vergüenza.

domingo, 5 de mayo de 2013

LIMIAR





 A Asociación Rexionalista Umiense, nace a carón do Río Umia, terra castreña, emblemática polos seus recursos, as súas xentes e a súa historia. Ó seu carón, na Vila de Caldas de Reis a antiga Aquis Celenis nacera o Emperador Alfonso VII, Rey de Galicia. Á súa hospitalidade acolleu a sinfín de pelegríns que adoitaban pasar por estas terras, como a figura senlleira de Tomás Becket, símbolo dos camiñantes na ruta das estrelas. Nados serían nestas terras xentes de cencia, de saber teórico, práctico ó servicio do progreso humano, como o legado de Domingo Fontán no veciño concello de Portas. Coa mente posta en tantos preclaros padroeiros   institúese como unha agrupación cultural que segue o legado da Asociación Rexionalista de Galicia, buscando recoller o testigo que o gran Alfredo Brañas nos deixara: a defensa do costume e a tradición do Antergo Reino de Galicia.
Non buscamos, deste xeito, facer un remedo dos partidos políticos, desenvolvendo un programa concreto e expoñendo con precisión unha visión concreta do Estado; o rexionalismo  trascende a construcción ideolóxica que a política caracteriza, pois non é posible precisar con normas escritas o que non e máis que o amor á pequena patria e o reclamo das nosas prerrogativas e liberdades. Non se define o galego po-las soas razóns raciais ou polo estudo do seu pasado, senón po-lo recoñecemento do seu carácter típico e dos intereses e dereitos historicamente creados á sombra de seculares institucións.
Así, fundados sobre destes principios, e conscentes da débeda moral que sostemos tanto cos nosos devanceiros, que nos entregaron a civilización, como coas xeracións vindeiras, encontramos o noso eido más propio no ámbito social e cultural da cultura galega tradicional, alicerce verdadeiro da pequena Pátria, significada no noso Antergo Reino e todo o que representa.

 Neste esprito,impónsenos a laboura de conservarmos a nosa herdanza e poñelo a disposición dos nosos contemporáneos. Esa é unha das nosas principais preocupacións, a conservación e promoción do legado cultural da nosa bisbarra, non só dese patrimonio escrito na pedra, na historia, no pasado, senón o patrimonio vivo da nosa xente e a súa cultura, na súa fala, das súas historias vividas. E por iso que non podemos desvencellar este esforzo do estudo do rexionalismo histórico; n´ este atopa o seu motor e a súa razón de ser nesa Galicia real tantas veces esmorecida polos oportunismos ideolóxicos e políticos de distinto signo; un esquecemento desa identidade real moitas veces asoballada baixo o prexuizo da técnica, do progreso ou da ideoloxía. Ideoloxía que pretendendo pasar por xenuinamente galega non ven sendo máis que imitación de modelos sociais e culturais implantados noutros pobos. Así, a Asociación Rexionalista Umiense xorde con vocación de chegar a sociedade umiense poñendo ó seu dispor as xenuinas testemuñas desa historia presente e pasada para que dese xeito se poida atopar de novo a si mesma nos fondos alicerces da súa tradicional e secular galeguidade .


A vella procesión camiña,
 magoando cada paso do noso lar,
 silabando en maxestuoso silencio, 
as ferventes contas dun rosario de prata,
 brocado nas lindes de Braga polo asubío inquedante do Miño
 ata as costas do monte Medulio;
 dun castro a outro se levantan os aires de xuventude
 dos altos campanarios dos mosteiros; Samos, Ribas de Sil, Armenteira, Oseira e Monfero.
Dun lado atlantico a outro fendido nas minas se extende

 ese camiñar lixeiro, mais nunca cesado. 
Os lumes batexan febles contra as rochas de San Pedro,
 impedidos e cativos do sol de Ossian e levan,
 na sua faltriqueira esmorecida polo tempo
, a concha dun peregrino e a folla do Laurel estrelecido.
Compostela! chama a sua herdanza
Ourense tebra con pensil verdescente e inmemorial
cansado, repousa o Miño do olvido, cando a romaria cruza a ponte de Ribarteme, flotando nos seus ataudes de gratitud
e laxa o vento sobre a Peregrina
e mornase a brisa en Pontevedra
pecha suas pautes a ria de vigo
e bridanse con viño ata en Ferrol
mais a compaña, o fin baixo a treboada, recesa abaneando os corazones
no mesmo lavadoiro de solpor
Caldas, a fin do camiño
choiva de limpia esperanza
sauda o viaxeiro
e dalle a benvida cunha fror de maio




Asociación Rexionalista Umiense